--- --- --- ---



 

het Disibodenberg klooster in Duitsland waar Hildegard von Bingen tot rond haar 50ste leefde
het jaar afgesloten en het nieuwe jaar begonnen bij de middeleeuwse kloosterruïne Disibodenberg die bovenop een berg staat...
gelegen in een prachtig berggebied, bereikbaar via een steil pad dat door de vele regen van de afgelopen tijd veranderd was in een gladde modderbaan...
onderwerg over het kronkelende pad kwam ik een oudere dame tegen met rozenkrans in de hand...
terwijl ze Weesgegroetjes prevelde zei ze tegen me: 'het is hier levensgevaarlijk'...
dapper ging ze door, al biddend en glibberend de modder trotserend...
dat is nog eens devotie...


de plek waar Hildegard von Bingen leefde...
het meerendeel van de kloosterruïne op de Disibodenberg is van na Hildegards tijd, maar tot m'n verrassing is de plek bewaard gebleven
waar Hildegardis geleefd heeft... al is enkel nog het fundament resterend...
in deze kleine ruimte verbleef ze... minder dan 6 voetstappen breed en 15 stappen lang, aan de rand van de berg...
hier op deze plek leerde ze de psalmen zingen, de psalter bespelen en schreef ze haar eerste muziek...

toen ze op jonge leeftijd het klooster intrad werd er een ceremoniële begravenis georganiseerd inclusief dodenmis...
ze werd als dood beschouwd voor de wereldlijke samenleving... 'levend begraven' in de smalle kluis die ook wel een tombe werd genoemd...
het zal er vermoedelijk altijd vrij donker geweest zijn, zonder verwarming of sanitaire voorzieningen...

het heeft weinig zin om met een 21e eeuwse bril naar de middeleeuwen te kijken (ahum, ik doe niks anders),
toch probeerde ik in die kleine ruimte te bevatten wat het doet met een kind om een requiem opgedragen te krijgen en opgesloten te worden
in een kluis, volledig losgesneden van familie en onder spartaanse omstandigheden in isolement leven met enkele medezusters,
waarna het clausterfobisch klein wordt als er uiteindelijk zo'n 20 nonnen leven...
mensen lopen voor minder trauma's op... toch bleek ze veerkrachtig en strijdbaar en heeft ze zich ontpopt tot een succesvolle veelkunner...
mischien wel dankzij haar verblijf op deze berg

 

de stenen van Hildegardis
ik ben in discussie met m'n beschermengel over wat er mis mee is om deze 3 middeleeuwse stenen mee naar huis te nemen voor op het altaar...
de stenen zijn me goud waard... ze komen uit de ruimte waar Hildegard geleefd heeft...
op relieken na is dit het meest tastbare van Hildegardis... in gedachten zie ik ze al op m'n altaar liggen...

m'n engelbewaarder heeft echter betere argumenten...
Hildegard claimen door stenen te stelen is spirituele armoede... de muziek van Hildegard komt dichter tot het hart dan brokken steen op het altaar..
de stenen horen te liggen
onder de sterren temidden van de andere stenen waar de energie van Hildegard voortleeft door de vele pelgrims...

nogal vanzelfsprekend voor elk weldenkend mens om die stenen daar te laten, maar ik stond op het punt ze echt mee naar huis te nemen...




"...Omdat er voor hen geen plaats was in de herberg"
losjes gebaseerd op een detail uit een schilderij van pieter bruegel de oude waarin Jozef en de hoogzwangere Maria in betlehem arriveren..

veel katholieken hebben gestemd op een fascist wiens herberg vol is, vol met eigen volk eerst..
wie vluchtelingen tegenhoudt, houdt Maria en Jozef tegen en sluit daarmee hun kind uit.. niet uit de herberg, maar uit het hart..




Onze Lieve Vrouw


 

~ Kerstlicht ~
geen foto van een kerststalletje of kerstboom, maar het nieuw geboren Licht uit de hemelse sferen

Deum de Deo / lumen de lumine / Deum verum de Deo vero
doordat de wolken laag hingen en de zon er deels doorheen scheen leek de hemel dicht bij de aarde te zijn..



winterzonnewende 2023
met de zon in steenbok op de eerste dag van de winter in het Mariaheiligdom OLV ter Nood in heiloo

Maria kijkt afwezig, weggezonken in droevigheid...
ze zal vast met haar hart bij al die duizenden kinderen zijn die de afgelopen tijd vermoord zijn in gaza.. die verschrikkelijke vernietigingsoorlog..
al dat vele lijden wat Maria te verwerken heeft.. het doet me denken aan wat stephen levine schreef in zijn autobiografie turning toward the mystery:

'I recalled that time when, sitting beside a dying child's bed as she passed from her body, I felt her being lifted away by what appeared to be Mother Mary.
And all too sad and rational, I had asked at that inner altar, when 250,000 people die every day,
how was it possible for the Mother of Compassion to be there for all of them? How could she bundle all the dying children to her heart?
And the mystery replied, "When a thousand people look at the moon, there are a thousand moons!"'

 

 

de boel opruimen in de donkere tijd...
oefening naar voorbeeld van den ouden pieter bruegel...
op zijn schilderij is het alsof ze echt bezemt, bij mij lijkt het meer alsof ze aanstalten maakt erop te gaan zitten en ermee weg te vliegen...
wat eigenlijk ook des bruegels is... hij gaf bekendheid aan de vliegende heks op bezem... 

 


 



in de 3e week van de Advent...





nu is het nog vredig in de stad...
over 2 weken wordt het boor de vogels in amsterdam weer een drama met veel angst..
vele zullen oudejaarsavond niet overleven, andere raken uitgeput of gewond..

als geheelonthouder vier ik het nooit.. het is weinig aan anderen dronken te zien worden en net als dieren vind ik harde geluiden stressvol..
weg de stad uit naar de disibodenberg in duitsland waar Hildegard von Bingen tot rond haar 50e leefde.. al was het er in haar tijd bepaald niet stil..
meer dan 20 jaar leefde ze in de herrie van verbouwingen aan het klooster en ook bij haar volgende klooster zat ze voor jaren in het verbouwingslawaai..
(en ik maar denken dat middeleeuwse kerken en kloosters idyllische stilteoorden waren)






2e zondag in de tijd van de Advent

iemand wees erop dat de Advent dit jaar 3 weken duurt en het dan gelijk al kerst is...
heb er niet bij stil gestaan hoe snel het gaat...








dankbaar dat ik elke dag met de mooie amsterdamse iepen mag samenleven...
kosmische wezens die in contact staan met de sterren


 



eerste zondag van de Advent.. begin van een nieuw ritueel jaar..






doorheen de donkerte schijnt de onschuld





Maria geboren zonder erfzonde kent geen moreel verval..
ze komt voort uit de wortels van zuivere liefde..

schetsje om de onschuld op te zoeken als tegenhanger van de rotte politiek..





Hildegard in een kerk waar haar 2e klooster stond






Bingen



13e eeuwse ruïne in de omgeving van Bingen..
als onverbeterlijke dagdromer verval ik op dit soort plekken als vanzelf in dromerij







Reliekenschrijn met hoofd, hart, tong en beenderen die aan Hildegard worden toegekend
verborgen in een kist en steriel omhuld in een vitrine voel ik er niks bij.. waar is de tijd gebleven dat relieken mochten worden aangeraakt..







Terug naar de Rijn...
de Rijn brengt me mentaal naar de donkere tijd

 


een heuse apotheek met recepten van Hildegardis..
Rüdesheim am Rhein, aan de overkant van Bingen



Studerennn

zou eigenlijk in Duitsland zitten naar Hildegard von Bingen, maar er reden wegens een staking gisteren geen treinen naar Duitsland.. trip uitgesteld.. kan ik in ieder geval verder lezen in m'n kleine collectie aan boeken over Hildegardis.. 1 biografie lezen is niet genoeg om een beeld over de veelzijdige Sibille van de Rijn te krijgen.. elke auteur beziet haar op een andere manier.. daarbij lees ik boeken vaak niet van kaft tot kaft vanwege m'n ongeduld en moet wel meerdere boeken over een onderwerp lezen om een beter beeld te krijgen..

de biografie van Fiona Maddocks leest als een roman ondanks dat het een gedegen studiewerk is met uitgebreide notenapparaat, index en bibliografie.. ze benaderd Hildegard holistisch door al haar facetten te belichten en Hildegardis in context van haar tijd en omgeving te plaatsen.. mooie biografie, vol informatie en leest vlot weg..

meestal pik ik nieuwe titels op via de bibliografie van andere boeken.. zo ook Voice of the Living Light, een bundel essays onder redactie van Hildegard kenner Barbara Newman.. academisch geschreven en het blijft binnen de lijntjes, maar wel leerzaam..

Hildegard van Bingen; Spiegel van hemelse geheimen is ook een verzameling essays waarin 6 Hildegard kenners dieper ingaan op een deelgebied van Hildegards leven die niet aan bod komen in biografieën.. er zitten interessante onderwerpen tussen zoals de relatie tussen Hildegard en de Kelten/Ieren.. of hoe God wordt afgebeeld in de miniaturen van Hildegards boek Scivias.. enthousiast geschreven door auteurs die elk op eigen manier geraakt zijn door Hildegards leven..

de biografie Hildegard; Een genie uit de middeleeuwen van Etty Mulder was m'n eerste boek over Hildegard van een paar jaar geleden.. sympathiek boek, maar gortdroog.. ben niet ver gekomen..

Gerrit Jan Keizer kleurt met De geheimen van Hildegard Von Bingen volop buiten de lijntjes.. Keizer beargumenteert dat Hildegards visioenen voortkwamen uit het gebruik van de vliegenzwam.. hij heeft er enerzijds goede argumenten voor en licht het uitgebreid toe.. het is mogelijk dat Hildegard met haar specialistische kennis van kruiden hallucinogene drugs gebruikte voor spirituele doeleinden al vind ik het speculatief.. wat het tegenspreekt is dat ze altijd consequent was in haar verhaal dat ze sinds haar prille jeugd visioenen had..
verderop in het boek
wordt het extremer als Keizer het christendom naar een sjamanistische entheogene drugscultus herleidt.. toch hou ik van auteurs die hun onderwerp onorthodox benaderen.. het levert andere inzichten op die niet aan bod komen in gangbare biografieën.. de één leest 'gesloten' om de eigen opvattingen bevestigd te zien en wijst af wat afwijkt.. de ander leest 'open' om nieuwe informatie op te doen.. zelf behoor ik tot de 2e categorie en waardeer het boek van Keizer zonder het persé eens te zijn met de inhoud..

Hildegard von Bingen; A journey into the Images, schitterend boek waarin alle miniaturen uit Hildegards boek Scivias op ware grootte staan afgbeeld in prachtige kwaliteit.. daarnaast wordt van elke afbeelding details weergegeven en op groot formaat afgebeeld met toelichting erbij.. mooi verzorgd, duidelijk met liefde samengesteld.. tragisch dat de originele miniaturen niet meer bestaan.. ze hebben de 2e w.o. niet overleefd..

De Vita van Hildegard.. het boek waar het allemaal mee begon.. een combi van autobiografie, biografie en vooral hagiografie dat deels tijdens haar leven werd geschreven en kort na haar overlijden verscheen.. elke biografie over Hildegard grijpt terug op de Vita.. heb er eerlijk gezegd amper in gelezen, maar als eerstgeborene mag deze biografie niet ontbreken in m'n boekenkast..

Hildegard of Bingen and Musical Reception: The Modern Revival of a Medieval Composer.. m'n liefde voor Hildegard komt in de eerste, tweede en derde plaats voort uit de prachtige, droevige, tedere en ontroerende muziek van Hildegard.. wat geen enkele biografie over haar weet te vangen, komt in de muziek van Hildegard wel tot uitdrukking: haar hart.. zoveel melancholie, zoveel schoonheid.. dit boek is een gepubliceeerde scriptie van Jennifer Bain in academische schrijfstijl.. heb het sinds kort in huis en enkel nog een hoofdstuk gelezen.. alleen al de omslag is de moeite waard.. het benadrukt naar mijn idee de band tussen Hildegard en de Rijn.. de moeder van een blind geboren baby staat aan de oever van de Rijn en houdt het kind boven de rivier vast waar hildegardis het vanuit het water geneest.. de Rijn als krachtbron en geleider van helende energie?



Donkere Tijd Madonna's
sorry Maria dat ik je altijd zo slordig teken, je verdiend beter..
over een paar dagen terug naar waar Hildegard von Bingen geleefd heeft.. het trekt als een magneet aan me..


De Rijn
Er is in Bingen eigenlijk heel weinig wat dateert uit de tijd van Hildegard von Bingen..
Haar Rupertsberg klooster was al sinds de 17e een ruïne en is in de 19e eeuw met de grond gelijk gemaakt voor woningen en een spoorlijn..
Wat ontegenzeggelijk wel aanwezig is en wat zo'n prominente rol speelde in Hildegards leven is de Rijn..
Bijna 30 jaar lang was dit haar uitzicht.. Om zo dicht mogelijk bij Hildegard te komen was de rivier en het landschap waar ik m'n aandacht op richte..
In het plaatselijke museum of het Hildegard infocentrum had ik geen interesse, daar is naar mijn idee Hildegard niet te vinden..
Deze machtige rivier daarentegen voelt als een krachtplaats die als een soort tijdsportaal het verleden naar het heden brengt..


het verdwenen klooster
Op deze plek stond het Rupertsberg klooster waar nu een spoorlijn loopt en huizen staan.. :-/
het is in ieder geval een troost dat Hildegardis de fundering van het klooster dusdanig sterk heeft laten bouwen dat er 900 jaar later
elke dag treinen overheen rijden zonder verzakkingen..

In het huis Rupertsberg staan nog een paar overblijfselen van de ruïne en enkele zuilen uit de naaf van de kloosterkerk waar hildergard bidde en
de dagelijkse getijden zong.. helaas is het pand gesloten in het laagseizoen..



Hildegardis




Zwarte Madonna
Onze Lieve Vrouw van Smarten
een Zwarte Madonna voor in de donkere tijd

 

Allerzielen
2 november 2023
Licht en liefde voor de doden..
voor m'n mooie katten die zijn heengegaan.. voor m'n lieverd die in april is overleden..
voor m'n moeder die 23 jaar geleden te jong is overleden.. voor een dierbaar iemand die het leven niet meer aankon..

♥ moge jullie zielen stralen in liefde ♥

Schenk hun eeuwige rust
laat het eeuwige licht op hen schijnen

 

Allerheiligen

 



loop ik melancholisch de begraafplaats van montparnasse uit en zie vervolgens een paar meter verderop
deze kattenkoppies :-)
de onvoorspelbaarheid van het leven die de boel in balans houdt..





Mooie sobere Mariakapel in de basiliek van Saint-Denis
met deze kathedraal begon de gotische revolutie in de hoge middeleeuwen..
bijna alle franse koningen zijn hier begraven.. o.a. ook Marie Antoinette die in de crypte ligt..
veel van hun sarcofagen liggen als grafkunst tentoongesteld in de kooromgang van de basiliek..


 

Cimetière du Montparnasse, Paris
herfst, regen en bijna halloween.. alle ingrediënten voor een bezoek aan een begraafplaats..


 

onder de schaduw van de maan
m'n eerste logo ontwerp.. van laaang geleden..
het was intuïtief gemaakt zonder te weten wat het betekende.. pas jaren later zag ik dat het een spiritueel teken is..
blijkbaar wist het onbewuste een decennium eerder wat het bewustzijn nog moest ontdekken..

 


V R E D E
een foto die ik een jaar of 8 geleden maakte toen moslims en joden in amsterdam een solidariteitsmars liepen.. het voelt als een andere tijd..
zo'n mars is wat we nu hard nodig hebben.. een pro-israël & pro-palestina mars.. samen voor vrede.. eenheid inplaats van verdeeldheid..
geen wraak, maar empathie..

ik weet dat dit naïef overkomt in een tijdperk van polarisatie, maar het alternatief is zoveel erger..
hoeveel palestijnse en israëlische kinderen moeten er nog gedood worden voordat eindelijk doordringt dat geweld geen oplossing is?
vrede is gratis.. kost niks en levert geen lijden op..

 







De oude Wijze
Hildegard von Bingen is voor mij beschermheilige van de laatbloeiers..
een archetypische wijze vrouw wier vele passies tot volle bloei kwamen tussen haar 50e en 80e jaar..
terwijl veel van haar leeftijdgenoten tot stof waren vergaan moest Hildegard nog op gang komen om vervolgens op hoge leeftijd te pieken..
ze is een inspiratie om met innerlijk kompas op eigen tempo door het leven te gaan los van maatschappelijke conventies..
het is niet te onderschatten hoe radicaal ze hierin was.. een vrouw die hoge geestelijken adviseerde, die machthebbers de les las
en als bejaarde dame rondreisde om haar theologie te verspreiden.. ongehoord voor die tijd, om niet te zeggen gevaarlijk..
er zat geen verval in Hildegards creativiteit noch in haar nieuwsgierigheid kennis op te doen..
een laatbloeier die zich door niemand meer liet kleinhouden zoals de eerste 40 jaar van haar leven..

~ Hildegardis von Bingen ora pro nobis ~

 

7 oktober 2023 - op de dag van Onze Lieve Vrouw van de Rozenkrans
is het een half jaar geleden dat m'n mooie snoepie is overleden :-(



geïnspireerd door Hildegard von Bingen
gebaseerd op een visioen uit haar boek Scivias..

omdat de donkere tijd is begonnen maar ik zelf mentaal nog in de lichte tijd zit zijn de elementen uit balans,
met vuur bovenaan die de geest beïnvloed en overheersend is van kleur..


volgende maand een pelgrimage naar de plekken waar Hildegard von Bingen geleefd heeft en waar haar relieken liggen..
het wordt als vanzelf ook een reis naar de Rijn.. bijna alles waar Hildegard bekend om is geworden is ontstaan toen ze aan de Rijn woonde..

een reis langs die mythische rivier zal vast helpen om de verhoudingen van de elementen te veranderen en in de donkere tijd te komen..
met de heilige Hildegard von Bingen als voorbeeld, die van wieg tot graf met de elementen geleefd heeft en de Sibille van de Rijn genoemd wordt..


 


verboden symbolen
passerelle debilly, paris..
een mooi eigentijds ritueel dat verboden is..
zo klein en onschuldidg als het is, liefde symbolisch visualiseren in de publieke ruimte is illegaal..
gelukkig hebben velen daar maling aan..
♥ ♥ ♥


donkere tijd
voor het eerst vind ik het jammer dat de zomer is afgelopen en de donkere tijd is begonnen..
normaliter verlang ik vanaf juni al naar de herfst en donkere avonden.. dit jaar staat het me tegen..
raar dat dit gevoel radicaal is omgeslagen..


 



altijd leuk om m'n kruis tegen te komen.. basilique Notre-Dame des Victoires, paris

 

 



de bakkers

deels was de reis naar de kathedraal van chartres bedoeld om de gildes/broederschappen te vinden die op glas in lood ramen staan afgebeeld..
een aantal heb ik er kunnen zien al hingen de meeste ramen te hoog.. alleen van de ramen in de straalkapellen kon ik closeup fotos maken..

het is me niet helemaal duidelijk of er begin 13e eeuw al gildes bestonden, bronnen spreken elkaar op dit vlak tegen..
wel hadden tal van ambachten zich verenigd in broederschappen.. ik denk dat de broederschappen hun eigen zijaltaar hadden in de kathedraal
met eigen misvieringen zoals gebruikelijk was in o.a. de kathedraal van antwerpen.. geloof en ambacht waren nauw verweven..
veel van die broederschappen/gildes in chartres doneerden een glas in lood raam tijdens de bouw van de kathedraal eind 12e/begin 13e eeuw..
in ruil voor hun donatie werd hun ambacht afgebeeld en verwerkt in bijbelse beeldverhalen op de ramen..





detail van een raam dat gedoneerd werd door de kruideniers die links- en rechtsonderin en in het midden staan afgebeeld..
ook de houtdragers financierde mee aan het raam.. het is bijna niet te zien, helemaal links en rechts onderin lopen 2 ventjes met een bos hout..
ook al hadden de houtdragers zo te zien bijna geen geld, ook zij wilden bijdragen aan de bouw van het aardse paleis van de Maagd..
zo ontroerend dat ze er zo klein op staan.. voor mij zijn ze de helden van de ambachten.. vast een zwaar arm beroep geweest en toch bijdragen
aan de bouw van de kathedraal, ondanks bijna onzichtbaar klein te worden afgebeeld..











links- en rechtsonderin de geldwisselaars die het raam van jozef hebben gefinancierd.. ze zijn naadloos verwerkt in het bijbelse verhaal
van hun patroonheilige die tussen hen in ligt te slapen en een voorspellende droom heeft (genesis 37-9)..
wat zullen ze trots zijn geweest op hun raam..


 





lege stoelen... bezoekers lopen liever het labyrint :-)



Terug in Chartres - A room with a view
hotel in een 17e eeuws gebouw vlak achter de kathedraal dat dienst deed als klooster voor de Zusters van de Voorzienigheid..
nog verder terug in de tijd, van de hoge t/m late middeleeuwen, stond op dit terrein een kapel van een priorij waar pelgrims overnachtten..
typisch zo'n plek waar religieuze energie in de grond zit

 

astrologische klok met maancyclus
qua uurwerk doet de eeuwenoude klok het perfect.. de rest loopt wat minder goed :-)
ik neem aan dat de dierenriemtekens als kalender fungeren die de maanden en de 3 fases van de seizoenen markeren..
het heeft weinig van doen met hedendaagse westerse astrologie..

 



 


 


 



Linea Sacra

pas geleden las ik, o.a. in Symboliek in Kathedralenbouw, dat middeleeuwse kathedralen veelal gericht staan op de zonsopgang van de zomer of winter zonnewende en niet op het ware oosten.. omdat dit nieuw voor me is en ik altijd gedacht had dat de meeste kerken op het astronomische oosten staan georiënteerd, heb ik uit nieuwsgierigheid 33 middeleeuwse kathedralen uit frankrijk op google earth bekeken... van de 33 kathedralen staan er slechts 8 op het zuivere oosten (de equinox).. ze staan horizontaal zonder noemenswaardige afwijking naar het noorden of zuiden.. 25 kathedralen wijken wel af van het ware oosten, waarvan er 10 noordoostelijk gericht staan en 15 kathedralen hebben hun aslijn zuidoostelijk staan.. op de foto hierboven een selectie van 8 kathedralen waarvan de bovenste 4 richting het zomersolstitium staan en de 4 eronder richting het wintersolstitium..

in onderstaande afbeelding dezelfde kathedralen met in het rood de aslijn (linea sacra) van de kathedralen.. in het geel de positie van zonsopgang van de zomerwende bij de eerste 4 kathedralen en de winter zonnewende bij de rij eronder.. geen van de 8 kathedralen staat zuiver georiënteerd op de zonnewende..



in de grafiek hieronder staan de aslijnen van de 25 kathedralen die afwijken van het zuivere oosten en (in theorie) georiënteerd zouden moeten staan op de solstitia.. wat opvalt is dat enkel de kathedraal van gap exact met de lengteas op de zomerwende staat.. de rest wijkt af van de zonnewendes.. een aantal zelfs behoorlijk veel zoals o.a. de kathedralen van chalon, tours, sées en nancy.. laatstgenoemde staat bijna op het zuiden geöriënteerd..
desondanks krijgen de kathedralen wel de eerste stralen zonlicht binnen van het solstitium doordat hun apsis een halfronde vorm heeft..



als de kathedralen gebouwd zijn met oriëntatie op de solstitia, waarom wijken ze daar dan van af? naar mijn idee een logische vraag, maar het blijkt een obscuur onderwerp te wezen zonder antwoord.. slechts enkele boeken gaan over kerken wier aslijn afwijken van het ware oosten, maar dat heeft betrekking op middeleeuwse plattelands- en dorpskerken en niet op de grote stadskathedralen.. noch gaat het over de zonnewendes.. in boeken over kathedralen en chartres komt het niet aan bod of er wordt van uitgegaan dat kathedralen, als ze niet op het exacte oosten gericht staan, ze op de solstitia staan georiënteerd, zonder vermelding dat ze daar stuk voor stuk van afwijken..

in een new age boekje over de kathedraal van chartres komt het zijdelings aan bod:
"Note how the cathedral and summer solstice axes deviate by several degrees. The original Neolithic temple, over which the building stands, would have been perfectly aligned when it was built some 5000 years ago, but since then the Earth's axis has tilted." --- Chartres Cathedral: The Missing or Heretic Guide, F. Silva

dat klinkt enerzijds plausibel, de afwijking van de kathedraal van chartres is naar mijn idee vrij klein en het is goed mogelijk dat het pre-christelijke heiligdom en later de kathedraal, gebouwd zijn met oriëntatie op de zomerwende.. anderzijds is de consequentie dat andere kathedralen, die in de grafiek rechts van chartres op het noordoosten staan, en ook op oude pre-christelijke heiligdommen gebouwd zijn, in pre-christelijke tijden dan juist niet op de zomerwende stonden georiënteerd en sindsdien met hun aslijn dichter tot de zomerwende zijn komen te liggen..

sommige kathedralen, zoals die van reims en strasbourg hebben bijna dezelfde oriëntatie op het noordoosten.. ook die van aix en moulins liggen dicht tegen elkaar aan.. idem dito voor een aantal kathedralen die gericht staan op het zuidoosten en behoorlijk ver afwijken van het wintersolstitium.. ik vraag me af of deze kathedralen eigenlijk wel georiënteerd staan op de solstitia en er wellicht een andere verklaring voor is waarom ze bijna dezelfde richting op staan en dezelfde afwijking hebben m.b.t. de zonnewende..

uit publicaties over middeleeuwse dorps- en plattelandskerken blijkt dat er allerlei redenen konden zijn om een kerk niet op het ware oosten te richten.. de zonsopgang op de dag van de patroonheilige van de kerk kon graadmeter zijn voor oriëntatie.. of de zonsopgang van de eerste dag van de bouw van de kerk was bepalend.. de auteur Ian David Hinton komt met een andere verklaring:

"The results show that there is a statistically significant difference, of approximately ten degrees, in the general alignment of churches [...] [it] seems to be convincingly linked to the direction of sunrise after particularly early harvests. [after] analysing thousands of harvest festival dates spread across the country shows that the position of sunrise after the earliest harvests relates very closely (within a degree or two) to the main values for church alignment in all of the areas, in which the church alignments are several degrees apart."
--- Aspects of the Alignment and Location of Medieval Rural Churches

de natuur of de duur van de bouw kon ook een reden wezen waarom de aslijn van een kerk afwijkt van het zuivere oosten:

“De bouw van verschillende delen van een grotere kerk kan in de middeleeuwen in de tijd nogal ver uiteen liggen. Wanneer in de tussentijd het magnetische noorden vrij veel van richting veranderde, kan de bouwmeester van het nieuwe stuk kerk weleens een andere richting aannemen dan die van het al bestaande stuk. De kerk wordt dan „krom”, met het knikpunt op de las van twee bouwfasen. Het is duidelijk dat de bouwmeester hier in twijfel kan staan over de vraag wat te doen: de vermeende fout van zijn voorganger corrigeren en een kromme kerk bouwen, óf de esthetische gevoelens laten zegevieren en een keurig rechte kerk afleveren“
--- Kompas en kerkoriëntatie, Leenders.

daarbij kennen middeleeuwse kathedralen een oud kerkverleden en zijn gebouwd op vroeg-christelijke of pre-christelijke heiligdommen waardoor de richting van de kathedraal al bepaald was.. de ligging van begraafplaatsen waar kerken naast werden gebouwd kon ook bepalend wezen, of de kwaliteit van de grond, etc.. het was allerminst vanzelfsprekend om een kerk in de middeleeuwen op het ware oosten te bouwen..

juist doordat de kathedralen gebouwd zijn op vroeg-christelijke of pre-christelijke heiligdommen is het denk ik niet te achterhalen op welke datum de bouw van het fundament begon en daarmee niet na te gaan is of de positie van de aslijn verband houdt met een heiligendag of seizoensfeest.. ook de mate waarin de natuur een rol speelt, zoals grondverzakkingen of verschuivingen, bij afwijkingen van de kerkaslijn, is moeilijk na te gaan waardoor het gissen blijft waarom de meeste kathedralen noch op het astronomische oosten, noch op de solstitia georiënteerd staan.. in ieder geval staan de kathedralen, op een enkeling na, wel op zonsopgang gericht.. maar waarom ze vanuit een specifieke hoek op het noord- of zuidoosten staan zal vermoedelijk een mysterie blijven..

 


 



15 augustus - het grote Mariafeest van het cyclische jaar






 

♥ Eerbetoon aan m'n mooie lieve Kat
vandaag is het 4 maanden geleden dat hij deze wereld heeft verlaten..
leegte in mn hart..
foto gemaakt in het paleis van versailles.. m'n kat verdiend alleen de mooiste lijst..





de Zwarte Madonna van Chartres
Ora pro nobis
Notre Dame du Pilier, in de volksmond de Zwarte Madonna of de Zwarte Maagd
een devotiebeeld uit 1508 dat 10 jaar geleden blank is geschilderd..






Sancta Camisia
reliek aller relieken: de sluier van Maria



sinds de 9e eeuw wordt het bewaard in chartres.. het relikwie maakte van chartres de belangrijkste Mariale plaats in de middeleeuwen
en werd daarmee één van de grootste pelgrimsoorden van europa..
de sluier van Maria is een onweerstaanbare magneet gebleken voor pelgrims.. van boeren tot pausen, van armen tot koningen..

het heeft ruim 900 jaar aan roerige geschiedenis doorstaan inclusief oorlogen en branden,
tot het addergebroed van de franse revolutie de kathedraal betrad..
het reliek werd aan stukken gescheurd en de kostbare reliekschrijn omgesmolten..
een klein stuk van de ruim 5 meter lange stof is kort daarna teruggevonden en wordt nu beveiligd tentoongesteld achter glas en hekken..

een kritisch stemmetje in me beschouwd het reliek als vrome zwendel..
het lijkt me ondenkbaar dat Maria als tiener van eenvoudige komaf een ruim 5 meter lange sluier van zijde droeg..
maar als het een vervalsing is en nooit aan Maria heeft toebehoord, hoe is het mogelijk dat een baan stof al meer dan 11 eeuwen
een enorme hoeveelheid aan Mariale energie heeft voortgebracht die velen spiritueel geraakt heeft?
naast de wonderen en genezingen die er aan zijn toegekend..
ik heb er geen antwoord op..
de weg des geloofs is ondoorgrondelijk..



donker en licht
over de 3 hoofdpoorten in het midden:
"Presumably the physical positioning of the doors harbours an allusion to the ancient cosmic symbol of the janua coeli,
the two doors of the heavens, known to the later Roman period. Heaven has two doors, namely the two solstices;
through the 'door of winter', the new sun enters the world, and through the 'door of summer', the fullness of light leaves the world.
The location of the winter solstice, which occurs during the Christmas season, is in the southern heavens,
and the location of the summer solstice in the northern. Through the southern door [rechterpoort] the Divine Light descends into the world;
through the northern it returns into the invisible. Between the two gates of Heaven stand the immutible axis of the world;
to this the central door corresponds."
Chartres; and the birth of the cathedral, Titus Burckhardt


pas bij de Onze Lieve Vrouw van chartres ben ik erachter gekomen hoe belangrijk de zonnewendes zijn in gotische bouwkunst..
de kathedraal staat gericht op de zomerzonnewende.. de aslijn van de Notre-Dame (de linea sacra, de lijn van de duisternis naar het licht)
loopt naar het punt aan de horizon waar op midzomer de zon opkomt..
ik dacht voorheen dat kathedralen gericht staan op het oosten, maar ze staan veelal naar de zonsopgang van midzomer danwel midwinter..


 

Een oud pelgrimsritueel
in de middeleeuwen kropen de pelgrims als boetedoening op handen en voeten naar het middelpunt van het labyrint..
tegenwoordig is het een wandeling in stilte..

op de foto links achter de witte pilaren bevindt zich een bronzen spijker in de vloer waar op 21 juni om 12.00 een ronde straal zonlicht op schijnt..
zo te zien een geliefd midzomerritueel..




Notre-Dame de Chartres
♥ ♥ ♥













de necropolis van parijs
prachtige katholieke grafkunst..




Chapelle Notre-Dame de la Médaille Miraculeuse
de plek van de Maria verschijningen uit 1830 in parijs, met op het hoofdaltaar een beeld van Maria Immaculata..
het is not done foto's te maken tijdens een viering, er was een processie gaande die bij elke bank staande hield voor een
reeks gebeden en gezangen.. het duurde eindeloos.. m'n ongeduld kreeg de overhand..

 


Église Saint-Laurent, paris

 






bewerking van m'n eerdere tekening van OLV der katten
was niet tevreden met de kleuren en de aureool..
plus m'n nieuwe Maria monogram erbij..




Cuncti Simus Concanentes
heb stukjes van 5 verschillende uitvoeringen aan elkaar geplakt van 'Cuncti Simus Concanentes: Ave Maria'..
Ensemble Violetta | Ars Antiquitas | Elfenthal | Gambuzinos | Calenda Maia
een mooi pelgrimslied uit de middeleeuwen dat gezongen en gedanst werd voor Maria..

ben me aan het voorbereiden op een pelgrimage naar de kathedraal van Onze Lieve Vrouw van chartres in frankrijk..
in de late middeleeuwen was dit één van de populairste pelgrimsoorden van europa..


Onze Lieve Vrouw der Katten

Onze Lieve Vrouw der Katten

Ora pro nobis
voor het eerst barokke ornamenten getekend..
normaliter is barok me te pompeus.. door het 'smerig' te tekenen met veel vlekken erin kan ik het wat meer waarderen..



Madonna met kat
OLV der katten helpt me om het verlies van m'n kat te verwerken..



zomerwende 2023 - bossen in duingebied castricum
het is niet zomaar een willekeurige boom uitkiezen.. elke boom heeft een eigen energie en alleen op dode bomen laat ik tekens achter..
nooit op levende bomen.. bij de dode boom moet het goed voelen daar een teken op te mogen maken anders is het ritueel mislukt..
na lang zoeken zag ik deze boom..



midzomer - Mariaheiligdom OLV ter Nood in heiloo
sinds de winterwende van 2021 is het als vanzelf een traditie geworden om met de zonnewende naar een Mariaheiligdom te gaan..
bij voorkeur in heiloo waar Maria buiten staat temidden van de natuur.





heksenbloemen
op 3 juni 2023 werden in het hele land bloemen gelegd ter ere van de slachtoffers van de heksenvervolging in nederland..
in Amsterdam vond de herdenkingsactie plaats op de plek waar de veroordeelden ter dood werden gebracht..
daar vormde zich een spiraal aan bloemen met de namen van de geëxecuteerden erbij..
de namen van de beulen, rechters en aanklagers daarentegen zijn verstofd; opgegaan in irrelevantie..
de slachtoffers leven voort in de harten van velen en zullen herdacht blijven worden..

in Amsterdam:
Engel Dirks – 1542 – verbrand
Meyns Cornelisdr. – 1555 – verbrand
Anna Jansdr. – 1555 – doodstraf
Lysbeth Pietersdr. – 1555 – doodstraf
Jannetgen Pieters – 1555 – doodstraf
Volckgen Harmans – 1564 – doodstraf

 


de witte rozen opladen met Mariale energie, voorafgaand aan de herdenkingsactie voor de slachtoffers van de heksenjacht in Amsterdam



oud & nieuw
één van m'n eerste tattoes.. van lang geleden.. de oude tattoes reizen mee op het spirituele pad..




Gravure van Pieter Bruegel de Oude, 1565, Rijksmuseum Amsterdam. Pieter Bruegel wordt gezien als de aartsvader van de stereotype heks op bezemsteel met heksenketel (rechts afgebeeld). 

(Een artikel dat ik voor een website schreef, maar dat eigenlijk ook wel op m'n eigen site past)

Landelijke actiedag voor nationaal heksenmonument


Op zaterdag 3 juni organiseert Stichting Nationaal Heksenmonument een landelijke actiedag op plekken waar heksenverbrandingen plaatsvonden. In minstens 20 plaatsen verspreid door het land worden witte bloemen gelegd ter nagedachtenis aan de onschuldige slachtoffers van de heksenvervolging in Nederland. Naast eerbetoon is de bloemenactie bedoeld om te komen tot een nationaal herdenkingsmonument en rehabilitatie van alle personen die gebrandmerkt werden als heks.

Twee dagen eerder, op 1 juni, verschijnt het pamflet Heksenmonument dat gepresenteerd wordt in LAB111 in Amsterdam. In dit pamflet onderbouwen zestien schrijvers de noodzaak voor een eerherstel voor de onschuldige slachtoffers van de heksenwaan. Met bijdragen van o.a. Susan Smit, Manja Bedner en Bregje Hofstede, die tevens in het bestuur zitten van de Stichting Nationaal Heksenmonument.

Hoewel het de eerste keer is dat er een landelijke actiedag plaatsvindt voor een heksenmonument, staat het niet op zichzelf. De laatste jaren zijn er internationaal tal van initiatieven genomen om postuum gratie te verlenen aan de  vrouwen die ten prooi vielen aan de heksenvervolging.

In o.a. Duitsland, Noorwegen, Zwitserland, Spanje en de VS zijn de afgelopen jaren heksen gerehabiliteerd. Vorig jaar op Vrouwendag bood de toenmalige Schotse premier Nicola Sturgeon haar excuses aan voor de massamoord op duizenden onschuldige vrouwen die tussen de 16e en de 18e eeuw slachtoffer waren van een door de adel opgehitste heksenhysterie.

In Nederland zijn er enkele plaatselijke initiatieven. Zoals de gedenksteen op de Giezenbaarg in de Groningse gemeente Westerwolde. Zo'n 21 personen werden daar tussen 1587 en 1597 verbrand op verdenking van hekserij. In schiedam op de Grote Markt ligt sinds Vrouwendag dit jaar een herinneringssteen voor Neeltje Andries en Marytje Arendsdochter. Beiden beschuldigd van hekserij die in 1593 vrijspraak kregen al belandde laatstgenoemde alsnog op de brandstapel. In de Brabantse Peel werkt Johan Otten (schrijver van Duivelskwartier 1595: heksen, heren en de dood in het vuur) met steun van zes gemeenten aan een heksenroute van veertig kilomter langs plekken uit de heksengeschiedenis van dit deel van Brabant waar 25 personen gedood werden op verdenking van hekserij.

Femicide

Roermond had de dubieuze eer hoofdstad te zijn van de Nederlandse heksenprocessen. Gehuld in het boetekleed werkt de gemeente aan eerherstel voor minstens 70 onschuldige slachtoffers van de heksenjacht die in 1613-14 gemarteld en verbrand werden. Op de galgenberg, waar de vals beschuldigden geëxecuteerd werden, komt een nieuw monument en bij de toren waar ze gevangen zaten komt een gedenkteken.

D66-fractievoorzitter Michael Kalthoff spreekt van een geïnstitutionaliseerde vrouwenhaat die hij ook terugziet in de huidige tijd. Dat is waar het de Stichting Nationaal Heksenmonument om te doen is: "Een fysiek monument in de openbare ruimte [...] zal een impuls geven aan bewustwording over wat de heksenvervolging was en wat die teweeg heeft gebracht tot aan het heden. Het zal stimuleren dat scholieren beter onderwezen worden over de geschiedenis van femicide. [...] En het maakt het gemakkelijker om de resten van vrouwenhaat ook in de huidige tijd te detecteren en aan te pakken."

De heksenjacht was een jacht op vrouwen die omwille van hun sekse gemarteld, gewurgd of verbrand werden. Vrouwenhaat voortkomend uit een repressieve patriarchale samenleving waarin misogynie gelegaliseerd was. Binnen zo'n samenleving waren vrouwen een makkelijke zondebok bij tegenspoed. Een mislukte oogst, burentwist of uitbraak van een epidemie kon door de giftige vermenging van bijgeloof met misogynie gezien worden als het kwaadaardige werk van vrouwen. Tot 'pulver toe' moesten de van toverij veroordeelde vrouwen vergaan.

Nergens kwam die vrouwenhaat zo expliciet naar voren als in Malleus Maleficarum (Heksenhamer) (online in Engelse vertaling) uit 1486 van de inquisiteur annex sadist Henricus Institoris (Heinrich Kramer). Een handboek voor heksenprocessen waar tot in detail staat beschreven hoe duivels slecht vrouwen zijn en hoe ze met maximaal effect gefolterd moeten worden. Het werk van een psychopaat wiens handboek leidde tot de executie van tienduizenden onschuldige vrouwen die gruwelijk leden onder zijn haatzaaierij.

Als joden- en heksenjager ging Henricus Institoris fanatiek te werk. Dusdanig dat hij op verzet stuitte bij de clerus en magistraten en van Rome strafmaatregelen kreeg opgelegd. Daarop schreef hij zijn handleiding Heksenhamer om het haatvuur verder op te stoken, dat een eeuw na de eerste uitgave uitgroeide tot katalysator van de heksenmanie. Leidraad voor de wereldlijke macht die de heksenprocessen hield en doodvonnissen uitvoerde.

Dat vraagt om een door de overheid erkende rehabilitatie voor de slachtoffers van de heksenvervolging. Daar is een breed draagvlak voor nodig. De vrijwilligersgroep achter Stichting Nationaal Heksenmonument is dan ook divers: maatschappelijke organisaties, kunstenaars, schrijvers, activisten, feministen, journalisten, beleidsmakers, wetenschappers en hedendaagse heksen zetten zich in voor een landelijk heksenpardon.

Heksen van toen en nu

Voor sommige huidige heksen is het woord heks activistisch, een geuzennaam voor hun politieke strijd. Andere heksen menen dat hun geloofsovertuiging gebasseerd is op een oude traditie dat van generatie op generatie is overgeleverd en teruggaat tot een pre-christelijk verleden. Ingewijd met magie en rituelen in de mysteriën van hun natuurreligie. Levend op het ritme van de maan doorheen de wisselende seizoenen.

Dat lijkt met de veroordeelden van de heksenvervolging weinig gemeen te hebben. De aantijgingen van hekserij van toendertijd staan in contrast tot moderne hekserij. De verstrengeling van misogynie met een pervers bijgeloof in een satanistische sekte van toveressen, die een pact met de duivel hadden, vloekt met alles waar heksen van nu voor staan. En het idee dat er in de vroegmoderne tijd vrouwen waren die er een soortgelijk spiritueel leven op nahielden als hedendaagse heksen lijkt meer een fantasie dan een historische realiteit.

Maar dat is rationeel beredeneerd. De heksenvervolging appelleert bij hedendaagse heksen aan het onbewuste. Op zielsniveau hebben ze er een band mee dat zich niet laat uitdrukken in de gesproken of geschreven taal. Als het al lukt om er uiting aan te geven dan wordt het niet verstaan noch begrepen door hen die de heksenvervolging onderzoeken. Het resoneert niet met alfawetenschappen. Zij die de heksenjacht bestuderen vegen elk verband tussen heksen van toen en nu steevast van tafel. Ironisch genoeg versterkt dat juist de band van huidige heksen met de heksenvervolging.


AGENDA:

• 26 mei t/m 18 juni - De Heks van Almen. Theatervoorstelling in Amersfoort over de eerste Nederlandse vrouw die als 'heks' werd verbrand in 1472. (Daarna reist het theatergezelschap door naar andere plekken in het land waar heksen verbrand werden).
----------------------------------------------
• 1 juni avondprogramma Heks! Heks! Heks! met presentatie van het pamflet 'Heksenmonument' van uitgeverij Lebowski in LAB111, Amsterdam. Aanvang 19.30
----------------------------------------------
• Tevens in LAB111 gedurende mei en juni Witch Way Now? Recasting a feminist icon met lezingen en films.
----------------------------------------------
• 3 juni de grote landelijke bloem-leg-actie in minstens 20 plaatsen in Nederland waar heksen werden verbrand


 



Stella Serpentis

een etherische nachtbloem uit de familie van de zielsbloemen.. die groeit & bloeit in afgelegen contreien diep in de droomwereld..






Mariaheiligdom Onze Lieve Vrouw ter Nood in Heiloo

kaars branden bij Onze Lieve Vrouw van Smarten..
in oude culturen was het aan de vrouwen om te wenen om de doden (klaagvrouwen)..
deze traditie wordt nog altijd voortgezet door Maria.. ze weent om de doden en biedt troost aan de nabestaanden..


 

zielenbrenger..
ik hoop dat de ziel van mijn overleden lieve kat bij aankomst van zijn reis een mooi nieuw leven te wachten staat..


 


na de dood reist de ziel door de kosmos op weg naar nieuw leven..
wat beter dan de slang om de ziel over te brengen naar een nieuw lichaam voor een volgend leven..





♥ ♥ ♥



♥ ♥ ♥ Rust zacht lieverd ♥ ♥ ♥


Op Goede Vrijdag is m'n mooie lieve schat overleden.
Hij leed al jaren aan nierfalen en had nog andere kwaaltjes.
Tot begin deze week hield hij het vol. Toen trok hij het niet meer.
Vermoeid en verzwakt kroop hij weg in een hoekje. Hij was op.
Elke dag naar de dierenarts voor injecties en middeltjes, maar niets hielp meer.
Vandaag op de dag van de kruisiging heb ik hem met veel pijn in m'n hart moeten laten gaan.
Ik hou van je lieverd, voor altijd blijf je in m'n hart!



Palmzondag. Een foto van 3 jaar geleden toen de kerken dicht waren en er geen Palmpasen gevierd werd vanwege de Coronacricis.
Ik heb toen een ongezegend palmtakje geregeld en thuis aan m'n crucifix opgehangen.
Het zegende zich denk ik als vanzelf, het takje is bijna een jaar lang goed gebleven.


De Krijtberg, Amsterdam. De passietijd.



25 maart - Hoogfeest van de Annunciatie

aria leidt op 25 maart de lente in met de Annunciatie: De aankondiging van de engel Gabriël aan Maria dat ze zwanger raakt van God. Symbool bij de Annunciatie is de witte lelie: Maria, haar maagdelijkheid en zuiverheid. In het vroege Christendom viel 25 maart nog op de lente-equinox. De dag dat licht en donker gelijk zijn aan elkaar. 25 maart werd lang beschouwd als de historische dag van Jezus' kruisdood. Het lentepunt als begin- en eindpunt van Jezus' leven op aarde en van Maria's moederschap. De cyclus van leven en dood gesymboliseerd in het licht & donker van de lente-equinox. Dat leverde in de middeleeuwen ontroerende kunst op: Witte lelie als crucifix.


Aan het begin van de 6e eeuw werd 25 maart nieuwjaarsdag. Met de bevruchting van Maria begon het nieuwe jaar. Dat zou doorheen de middeleeuwen zo blijven. Naar mijn mening in gelijke tred met de Mariadevotie wier apex in de middeleeuwen ligt. De Renaissance die erop volgde verbande nieuwjaarsdag naar z'n vroegere plek in de oudheid. Die grauwe winterdag van 1 januari waar het zich verweesd voelt in een doodse natuur
.

Ronddraaiend danst de aarde de seizoenen door. Het ritme van de gregoriaanse kalender laat 25 maart vlak achter het lentepunt vallen wanneer de donkere tijd zich moe terugtrekt en de lichte tijd het overneemt om de zon de komende 3 maanden de ruimte te geven naar z'n hoogste punt te rijzen.


I
n de Annunciatie ligt de aanvang van de lente besloten. Een bovennatuurlijke vruchtbaarheidsmysterie van God die over Maria komt. De zon die de aarde bevrucht. De zwangerschap van Maria is de zwangerschap van de natuur.

A
l is de Annunciatie een Hoogfeest, de katholieke kerk viert niet diens lentesymboliek. Dat past niet bij een kerk die de 4 seizoenswisselingen markeert met boetedagen van vasten en inkeer. De moederkerk is introvert, ze keert zich naar binnen
.


qw2aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
(dit had m'n kat er over te zeggen, die wilde ook wat schrijven)



- - - - - - - - - - - -

Ik droomde over zwarte wolken die met hoge snelheid overtrokken, die gingen over in een lange zwerm van duizenden trekvogels die ook met hoge snelheid overvlogen. Ze vlogen de wolken achterna. Het was een indrukwekkend gezicht.
Later bij het wakker worden realiseerde ik me dat vanavond de lente begint en vraag me af of die droom mischien het wegtrekken van de winter uitbeeldt.





B V M
Losjes gebasseerd op deze 2 Italiaanse afbeeldingen uit de middeleeuwen





De overgang van de kleine groene tijd naar de Vastentijd.
(Achteraf getekend met het askruisje op het voorhoofd)

 



Vandaag zag ik weer de bijzondere dame in de basiliek van Amsterdam.
Met prachtige Gregoriaanse zang... hemelse kunst.
Ze is een inspiratie. Zo artistiek. Door haar voorbeeld ben ik het afgelopen jaar gaan beseffen dat creativiteit de route van m'n spirituele pad is .





Hemelse bloem






Schets van Onze-Lieve-Vrouw.






2 februari 2023 - Maria-Lichtmis
Maria-Lichtmis / De presentatie van de Heer in de tempel, is naast een lichtjesfees, voor mij ook
de profetie van Simeon die in de tempel tegen Maria zegt:
'uw eigen ziel zal door een zwaard worden doorboord'. (Lc. 2-35).
De eerste van de 7 smarten van Maria.
Ze wist al 40 dagen na de geboorte van haar kind dat het noodlottig zou aflopen.



2 februari 2023 - Maria-Lichtmis





Schets van Domina Nostra






aanvankelijk tekende ik op een ingewikkelde en tijdrovende manier een gotische boog,
maar het kan eigenlijk heel eenvoudig door met cirkels te werken :-)




theotokos

Schets van Theotokos voor het hoogfeest op 1 januari van de Heilige Maria Moeder Gods.

============================================


voor meer foto's en tekeningen:
Archief 2021 - 2022

 

 

sacria kruis

 

Foto's en tekeningen van hexkat
~ geen ©opyrights ~